Op zaterdag 14 en zondag 15 september openen de mooiste Groningse monumenten hun deuren voor het grote publiek. Op Open Monumentendag krijg jij de kans om eens even lekker binnen te neuzen bij dat ene oude gebouw bij jou om de hoek. In Stad en Ommeland zijn honderden monumenten te bezoeken. Wij hebben een aantal mooie monumenten voor je op een rijtje gezet.
Pelstergasthuis
Groningen | zaterdag - Het Pelstergasthuis is een van de oudste gasthuizen van Nederland. Het gasthuis ontstond in de 13e eeuw. Hier werd vroeger onderdak geboden aan armen, weduwen en zieken. Omdat het gelegen is aan een hofje midden in het centrum, is het hier een oase van rust in de drukte. Tijdens Open Monumentendag kunnen bezoekers de oude gaarkeuken, de oude eetzaal, de voogdenkamer, het museum en het hofje van het gasthuis bekijken. Om 13:00 speelt organist Janny de Vries het Schnitgerorgel in de Pelstergasthuiskerk.
Lees meer
Bartholomeuskerk
Noordlaren | zaterdag & zondag - Al zo'n acht eeuwen lang is het het icoon van Noordlaren: de Bartholomeuskerk. Er wordt in de kerk gevierd en getrouwd, gedoopt en gerouwd. Net als bij veel andere kerken die werden gebouwd nadat bakstenen werden gebruikt, begon men met het koor. Zodra dit af was, kon het altaar ingewijd worden en konden er kerkdiensten plaatsvinden. Vervolgens werden in dezelfde romaanse stijl een deel van de toren en het schip gebouwd. Op de zaterdag van het Open Monumenten weekend, worden de hele dag miniconcertjes gegeven door Jan-Arjen Mondria op het Van Ockelenorgel.
Lees meer
Corps de Garde
Groningen | zaterdag & zondag - Op de hoek van de binnenstad prijkt het statige gebouw van Corps de Garde. Het monumentale pand dat in 1634 is gebouwd, werd als wachthuis gebruikt voor stadswachters. Zij bewaakten in die tijd de noordgrens van Stad. Tegenwoordig fungeert het pand als hotel, dat in de zomer van 2021 volledig is gerestaureerd. Als je niet van plan bent om een overnachting te boeken in het hotel maar toch een kijkje wil nemen in dit historische pand, dan ben je 14 en 15 september van harte welkom.
Lees meer
Molen Dijkstra
Winschoten | zaterdag - De achtkante koren- en pelmolen Dijkstra stamt uit het jaar 1862. In deze molen werd lange tijd van graan meel gemaakt. Molen Dijkstra, ook wel bekend als Molen Westerhuis, heeft vier maalstenen en twee pelstenen. Door de wind gingen deze stenen draaien en daarmee konden ze allerlei graan pellen en vermalen tot meel. In de voormalige graanschuur kan je nu de volledige inhoud van de werkplaats van molenmaker Wiertsema bekijken. Een collectie van handgereedschappen, houtbewerkingsmachines en molenonderdelen staan hier tentoongesteld.
Lees meer
Borg Welgelegen
Sappemeer | zaterdag - Borg Welgelegen is een borg uit circa 1650. In 1736 werd het huis verbouwd tot zijn huidige vorm. Het is een van de weinige overgebleven veenborgen en van groot belang vanwege de bouwgeschiedenis en het bijzondere interieur. Tijdens Open Monumentendag is het rijksmonument, dat normaal gesloten is, te bezichtigen. Bezoekers kunnen de fraaie barokke tuin, historische interieurstukken en de ruimte waar de Odd Fellows bijeenkomen, bekijken. Ook de tuin en bijgebouwen zijn beschermde monumenten.
Meer lezen
Wall House #2
Groningen | zaterdag & zondag - Aan de oevers van het Hoornsemeer staat een iconisch gebouw, zeker voor architectuurliefhebbers. Wall House #2 werd in 1973 ontworpen door de New Yorkse architect John Hejduk. Destijds is het ontwerp niet uitgevoerd, dat gebeurde pas in 2001 in Groningen. Met een diversiteit aan vormen, kleuren en interessante details is het monument zeker het bekijken waard. Tegenwoordig is het in beheer van het Groninger Museum. Tijdens Open Monumentendag kan je hier de tentoonstelling DNA bekijken, met werken van kunstenaars Silvio Zangarini en Richelle Brink.
Lees meer
Provinciehuis
Groningen | zaterdag - Het oudste deel van het provinciehuis, waaronder de Statenzaal en de Gedeputeerdenkamer, werd in de 15e eeuw gebouwd. Dit gebouw diende oorspronkelijk als de Sint Maartensschool. Op 20 juni 1601 besloot de Provinciale Staten van Groningen om de school om te bouwen tot provinciehuis. Voor de renovatie werden stenen en materialen uit verschillende kloosters in de buurt gebruikt. Op Open Monumentendag zijn er om 11 en 14 uur rondleidingen door de historische ruimtes in het gebouw. Er is ook een expositie over de aanleg nieuwe Ring Zuid te bekijken.
Lees meer
Blik-, trommel- en oudhedenmuseum
Niezijl | zaterdag - Tineke en Hein Nauta hadden vroeger een supermarkt in Niezijl. Maar ook toen al hadden ze een grote liefde voor oude dingen. Toen de supermarkt sloot hebben zij hun verzameling van oude blikken en trommels omgezet in een prachtig museum. Je kan er op 14 september lekker rondneuzen. Tineke en Hein weten bij alle spulletjes mooie verhalen te vertellen.
Lees meer
Martinitoren
Groningen | zaterdag - D'Olle Grieze, misschien wel het meest iconische monument in Groningen. Oud is de toren zeker, in veel boekwerken wordt 1469 genoemd als het jaar van de eerste steenlegging. Op zaterdag 14 september kunnen bezoekers zich melden bij de toren en de torenwachter zal hen dan binnenlaten. Er worden die dag demonstraties klokluiden gegeven en in de Martinikerk hangt een lijst met daarop de liedjes van de beiaard jukebox. Bezoekers kunnen daar gratis verzoekjes doen voor wat ze graag willen horen vanaf de Martinitoren.
Lees meer
Boerderij Hermans Dijkstra
Midwolda | zaterdag - Met een oprijlaan, Engelse slingertuin en voorhuis met versierde dakranden is boerderij Hermans Dijkstra een chique verschijning. Het pand dateert uit 1858, de tijd van de champagne jaren in Oldambt. Je zou dus wel kunnen stellen dat men hier goed geboerd heeft. Tijdens Open Monumentendag is er bij de boerderij het Boerenerf festival, waarbij er o.a. een historische paardenkeuring met een tiental Groninger paarden wordt nagespeeld.
Lees meer
De Sleutel – Café
Groningen | zaterdag & zondag - Café de Sleutel aan de Noorderhaven had eerst een andere eeuwenoude bestemming. Samen met een paar andere panden aan de hoge zijde der A vormde dit namelijk een bierbrouwerij. Voor het brouwen benodigde water werd gehaald uit een metersdiepe put in de kelder. De brouwerij werd al genoemd in een overzicht van de Groninger Borger Vaandelen van 1659. Hoewel er hier geen bier meer wordt gebrouwen, kan je er nog wel terecht voor een versgetapt biertje - ook op Open Monumentendag.
Lees meer
Museum Stoomgemaal
Winschoten | zaterdag & zondag - Even ten noorden van Winschoten, vlak naast de A7, priemt een schoorsteen in de lucht. Op de plaats waar nu het Museum Stoomgemaal staat, werd bijna twee eeuwen lang gewaakt over de waterstand in het Reiderland. Het thema van de Open Monumentendag 2024 is “Routes, netwerken en verbindingen.” Een manier om een verbinding te leggen is via radiocommunicatie. Tijdens Open Monumentendag zullen in museum Stoomgemaal radiozendamateurs demonstreren hoe dit in zijn werk gaat. Zij zullen contact leggen via hun radiozenders met andere zendamateurs over de hele wereld.
Lees meer
Het Oude Raadhuis
Zuidhorn | zaterdag - In dit neogotische pand vestigde de gemeente zich toen zij toe waren aan een nieuw onderkomen. In 1916 werd het Oude Raadhuis gebouwd. Bij het ontwerpen werd inspiratie gehaald uit de laatmiddeleeuwse Hoofdwacht, die aan de voet van de Martinitoren in Groningen staat. Tegenwoordig zit er een bistro in Het Oude Raadhuis.
Lees meer
Kerk & toren Garmerwolde
Garmerwolde | zaterdag & zondag - De Schoolkerk is een 13e-eeuwse bakstenen kerk, met 16e-eeuwse gewelfschilderingen. In eerste instantie stond hier alleen een grote zware, sobere toren. In de tweede helft van de dertiende eeuw werd hier een romanogotische kruiskerk bij gebouwd. In de robuuste losstaande toren vind je een spectaculaire Escher-achtige trap. Helemaal bovenin bewonder je het weidse Groninger land vanuit de uitkijktoren. Tijdens Open Monumentendag is er van alles te doen hier: van rondleidingen tot een expositie en een muzikaal optreden.
Lees meer
De Pijp - voormalig Gerzon's vleeschconservenfabriek
Groningen | zondag - Begin 1900 waren overal in de stad fabriekscomplexen te vinden. Door de industrialisatie schoten de fabrieken uit de grond. Zo ook vleeschconservenfabriek Gerzon aan het Boterdiep. In het pand is nu co-working space "De Pijp Groningen" gevestigd. Er is in het pand nog veel intact gebleven: je kan de fabriekspijp en de verschillende industriële ruimtes bekijken. Op zondagmiddag is er een optreden van Jan Henk de Groot. Speciaal voor Open Monumentendag zingt zanger en ‘troubadour’ Jan Henk de Groot (Groningstalige) liedjes over het thema Onderweg.
Lees meer
Vaartocht Loodskotter
Het natuurgebied Punt van Reide stond in de Tweede Wereldoorlog onder sterk Duits toezicht. De monding van de rivier en haven aan de overkant werden sterk verdedigd. Een gids vertelt tijdens een boottocht op de Loodskotter over deze en andere historische gebeurtenissen. Tegenwoordig is Punt van Reide een vrij spel voor de natuur; het gebied bruist van het dierenleven en weelderige plantengroei. Op 14 en 15 september vaart de Loodskotter langs dit historische gebied, ontdek zelf de mooie verhalen van dit natuurgebied.
Lees meer
