Nieuwe landgoederen – lezing architect Ard de Vries

In de serie Zondagmiddaglezingen Bedreigd én nieuw cultuurlandschap in het Berlagehuis is op 30 maart het onderwerp Nieuwe landgoederen aan de orde.

Spreker is architect Ard de Vries, tweevoudig winnaar van de Abe Bonnemaprijs én van de prijs voor jonge architecten voor zijn project ‘Landgoed Valkenberg’, het onderwerp van zijn lezing. Dit nieuwe landgoed heeft een interessante ontstaansgeschiedenis, want de eigenaar en bedenker ervan is de boer die daar eerder boerde.

Het landgoed is onderdeel van het Twentse coulisselandschap, met een rijke, door de talrijke stromen en stroompjes gevormde topografie bestaand uit ‘kampen’, essen, heggen, bosjes en amfibiepoelen.

De villa, het nieuwe ‘landhuis’, neemt hierin een autonome positie in, maar zó dat het landschap zo min mogelijk wordt aangetast. Integendeel: het huis past zich zoveel mogelijk aan het landschap aan: de leegte, de uitzichten en de afzondering die karakteristiek voor dit landschap zijn. Het landhuis resoneert op meerdere niveaus met het landschap, om samen een nieuw landgoed te vormen.

Voor dit onderwerp had een landschapsarchitect wellicht meer voor de hand gelegen, maar misschien is het juist wel kenmerkend voor nieuwe landgoederen dat die niet of nauwelijks ‘aangelegd’, ontworpen worden, maar juist voortborduren op en respecteren van wat er al is.

En Ard de Vries is een architect die zich niet houdt aan de scheiding tussen architectuur, stedenbouw en landschapsarchitectuur. Voor hem is het een geïntegreerde opgave.

Hij zal toelichten wat de achterliggende gedachte en motivatie van de opdrachtgever is geweest om tot een nieuw landgoed te besluiten en hoe de ontwikkeling daarvan in samenspraak en samenwerking met de architect is vormgegeven.

Een landgoed dat bedoeld is als een toevoeging aan de identiteit van Twente en dat ook openbaar toegankelijk is. Hoe ontstond het idee en hoe ging vervolgens de ontwikkeling in z’n werk?

En wat is de betekenis van nieuwe landgoederen in het algemeen en de Valkenberg in het bijzonder, voor zowel mens als natuur? Voor biodiversiteit, voor recreatie, klimaat etc?