Daar waar kunst ontstaat

Waar twee werelden elkaar raken, gebeuren interessante dingen. Op de dijk achter Pieterburen staat een beeld van Harm Blanken. De ‘IJzeren Wadloper’ kijkt in weer en wind uit over de Waddenzee. Iets verder naar het oosten ligt de Noordkaap, het meest noordelijke puntje van het vasteland van Nederland. Hier staat de ‘Poort Kaap Noord’ van kunstenaar René de Boer. Wie hier over de Waddenzee kijkt, zal begrijpen waarom dit kunstwerk meestal ‘De Hemelpoort’ wordt genoemd.

Ook kunstenaar en grafisch ontwerper Hans Gerritsen zoekt graag de kust op. Hij schildert abstracte landschappen op karton. “Het Wad was altijd al een magneet, ook voordat ik hier kwam wonen. Mijn beste tips? Veel mensen gaan naar Noordpolderzijl, maar als je een stukje doorrijdt richting Valom kun je je auto neerzetten op parkeerplaats Uithuizerwad. Het uitzicht is daar prachtig. Of ga naar de dijk achter Westernieland. Daar kun je de kwelder opwandelen tot aan de kwelderrand; heel inspirerend.” 

“Voor mijn werk fiets ik heen en weer tussen Adorp en de stad. De leegte van dat horizonland, een streep tussen lucht en aarde, is voor mij een uitnodiging om op te reageren. Het is ongepolijst, soms guur en modderig. En hoewel het redelijk simpel lijkt, is het landschap altijd verrassender dan je denkt. Zodra je je erin verdiept, zie je meer. Dat is wel heel vergelijkbaar met het karakter van de Groningers. Je moet je best doen om het te leren kennen.”

Hans is niet de enige kunstenaar in wiens werk het plaatselijke landschap zo’n belangrijke rol speelt. In allerlei galeries en ateliers kun je werk bewonderen van Waddenlandse kunstenaars die zich in meerdere of mindere mate door hun omgeving laten inspireren. Bezoek bijvoorbeeld het atelier van Trudy Beekman in Warffum of ga op tocht met een van de atelierroutes: Route 99 en Atelierroute Hoge Noorden. 

Hans: “Ik schilder niet met penselen, maar met brede kwasten. Deze motoriek past bij dit landschap. Monumentaal. Fors. Het moet wat mij betreft in grote, directe lijnen neergezet worden. Als je vanaf Groningen via de N361 richting Lauwersoog rijdt bijvoorbeeld. De bocht vanaf waar je de stad en het kanaal achter je laat. Het licht daar. Er lijkt een nieuwe pagina in de atlas te beginnen. Ineens wordt het ruimer. Breder, hoger, dieper. De schaal wordt ineens anders. Dat probeer ik ook in mijn schilderijen.”

Waar Hans kiest voor het landschap, kiezen andere kunstenaars voor het erfgoed, zoals de stilte van de oude kerken. Tijdens het jaarlijkse kunstproject Monnikenwerk veranderen een aantal kerken in ateliers. In juli en augustus werken kunstenaars overdag aan hun kunstproject. ’s Avonds zijn de kerken open voor publiek. Een andere verbinding tussen kunst en kerk vind je op enkele kerkhoven. Van een silhouet van een kerk in betonijzer op Begraafplaats Wierhuizen tot een bordje op de kerkmuur van Zuurdijk: kunst-op-kerkhovenproject Op Hoogte Gedacht doet je stilstaan bij de band tussen heden en verleden.

“Veel kunstenaars hebben een plekje in hun hart voor Groningen, zelfs als ze hier amper komen,” vertelt Hans. Niet zo gek dus dat ook kunstenaars van buiten de regio naar Waddenland komen voor inspiratie. Sommigen daarvan strijken tijdelijk neer als ‘artist in residence’, bijvoorbeeld in de oude kosterswoning van de KunstKerk Hogeland in Warffum of tussen de andere creatievelingen in Wongema in Hornhuizen. Misschien voel je je geen kunstenaar, maar ben je wel graag kunstzinnig bezig? Op allerlei plekken worden creatieve workshops gegeven.

Hans: “In vergelijking met andere landschappen is Groningen relatief stabiel en vlak. Maar het kan ook een heel onvergeeflijk landschap zijn. Je hebt een soort van onverzettelijkheid nodig om het hier te redden. De nuchterheid en het doorzettingsvermogen van de Groningers; ik denk dat dat komt door hun landschap. Dat het land effect heeft op wie je bent.” Dus ga gewoon op pad en laat je verrassen. Van professional tot amateur, je bent hier welkom voor een andere blik op het landschap.