Route 35: De Barak Sellingen-Jipsinghuizen

De hel van Jipsinghuizen (door Cees Stolk)

Wandelen door een bewogen geschiedenis. De schepping begon in Westerwolde opnieuw. Duizenden hectares woeste heide gingen in de crisisjaren van de 20ste eeuw op de schop. Werklozen zwoegden in het zweet hun aanschijns en schiepen zo een nieuwe aarde. Werkverschaffing heette dat toen. Grote motor was rijksinspecteur Jan Buiskool, eerst dominee, later burgemeester van Vlagtwedde en Delfzijl. Voor het werkvolk ging hij de geschiedenis in als de drijver, de ’Groningse Mussolini’, maar voor de overheid was hij de architect van de werkverschaffing in heel Nederland. De werkverschaffing die in 1924 in Groningen begon stond model voor andere projecten in het land. 

Uit alle delen van de provincie Groningen, maar ook uit het westen des lands kwamen de werklozen met op hun nek hun schop naar Westerwolde. Gedwongen arbeid. Hun werk: woeste, onvruchtbare grond een meter diep omspitten. Hun eindbestemming: het tramstation van Jipsinghuizen. De werklozen kregen een aanmerkelijk lager salaris dan gangbaar was in de landbouw. Het was zwaar lichamelijk werk en veel van de tewerkgestelden hadden een opleiding genoten en waren er in het geheel niet aan gewend.

Tegenover het station (nu woonhuis) herinnert een beeld van Eddy Roos aan die tijd. Het beeld geeft vorm aan de wanhoop van toen en de hoop op een nieuwe morgen. 

De arbeiders spraken van een ’hel’. De boeren en bazen van een ’weldaad’. De werklozen vertrokken ’s maandags voor een week van huis. Na een werkweek van 50 uur stonken zij bij thuiskomst zaterdag naar lysol. Hun keet werd grondig ontsmet. Eén van de tientallen barakken waar ze werden ondergebracht staat nog overeind. Nabij Jipsingboertange komt het verleden bij de wandelaar op bezoek. Hij stapt terug in de tijd en ervaart de verschrikkingen van de werkverschaffing. 

Na de werklozen dreef het naziregime de joden bijeen in de barakken voordat zij enkele reis Auschwitz gingen. En na de oorlog kwartierde de overheid er foute Nederlanders in. Kamp de Beetse is zo een voorbeeld van multifunctioneel gebruik.

Op- of aanmerking op de route? Laat het weten via het contactformulier

Dit is een route van de Stichting Wandelen in Westerwolde, die wordt gesponsord door Camping De Bronzen Eik, Restaurant De Ruiten AA.

Camping De Bronzen Eik en Restaurant De Ruiten AA
Zevenmeersveenweg 1
9551VT Sellingen
Tel. 0599 322006
receptie@debronzeneik.nl
www,restaurantderuitenaa.nl
www.debronzeneik.nl