Route 10: Langs de Toren Onstwedde

De gotische Nicolaaskerk is gebouwd rond 1500. Aangenomen wordt dat het huidige kerkgebouw een of meer voorlopers heeft gehad. Omstreeks 1150 wordt de kerk van Unsvede voor het eerst genoemd; het was toen nog de enige kerk in Westerwolde.

Onstwedde behoorde - net als de rest van Westerwolde - tot 1568 kerkelijk tot het bisdom Osnabrück. Het wereldlijke gezag was in handen van de vorstbisschop van Münster. 

In de kerk staat een gotisch doopvont van Bentheimer zandsteen, vermoedelijk uit 1524. Dit doopvont werd, nadat Onstwedde zich aansloot bij de Reformatie, uit de kerk verwijderd. Het kwam terecht in de buurtschap Veenhuizen, even ten zuidwesten van Onstwedde. Daar heeft het eeuwenlang dienstgedaan als drinkbak voor vee en waarschijnlijk ook als slijpsteen voor messen. In 1950 bood de toenmalige eigenaar het doopvont aan de kerk aan. Omdat het kerkbestuur het doopvont 'slechts' in de toren wilde plaatsen trok de eigenaar zijn aanbod in. In 1989 werd alsnog een afspraak gemaakt voor terugplaatsing in de kerk.

De eveneens uit de kerk verwijderde altaarsteen ligt buiten de kerk.

De ruim 41 meter hoge Juffertoren is zeker anderhalve eeuw ouder dan de kerk. Een juffer is een lange dennenstam, die spits toeloopt. Naar analogie hiervan hebben dit soort smalle, hoogoplopende, spitstoelopende torens de naam Juffertoren gekregen.  

De toren heeft muren die plaatselijk een dikte hebben van twee meter. Vermoed wordt dat de toren ook is gebruikt als een verdedigingsmiddel. Waarschijnlijk hebben Onstwedders zich in deze toren teruggetrokken wanneer ze bedreigd werden. Rond de kerk en toren lag ook een gracht met ophaalbrug, wat ook wijst op deze functie.

De toren van de kerk lijkt scheef te staan, maar dat is gezichtsbedrog, veroorzaakt door de gedraaide kop van de toren. De lijnen van de achthoekige torenspits verlopen door de draaiing niet helemaal recht en wekken daardoor het beeld op van een scheve toren.

Tot 1697 heeft de toren van Onstwedde 3 klokken gehad en vanaf 1812 slechts 1. Deze klok is tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers meegenomen en omgesmolten. In 1947 heeft de toren een nieuwe klok gekregen. 

Op de wandeling komt u verder door het park “Kampvennen”, langs het Dr. Hommesbos, gelegen op een flank van de Onstwedder Holte, het Tanger bosje, langs de sportvelden en tot slot over “de Esch”.

Dit is een route van de Stichting Wandelen in Westerwolde, die wordt gesponsord door Atelier Geert Schreuder.

Op- of aanmerkingen? Laat het weten via het contactformulier