In 2019 werd Niehove uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland. En in 2020 kreeg Winsum dezelfde titel van de ANWB. Terecht? Jazeker, het zijn prachtige plekken. Maar er zijn nog talloze andere Groninger dorpen die het predicaat met recht kunnen dragen. Rij eens op je gemak door het Groningse ommeland. Dan wordt het al snel duidelijk: hier duikelt het ene mooie dorpsgezicht over het ander.
Midwolde
Ga je naar Landgoed Nienoord bij Leek? Neem dan niet de snelste weg, maar ga via Midwolde. Een prachtig dorp. Eigenlijk betekent Midwolde niet veel meer dan ‘midden in het woud’. Dat woud is allang verdwenen. Vroeger was het gebied drassig en dichtbegroeid; geen doorkomen aan. Tegenwoordig is dat wel anders. Als je gaat fietsen, sla dan af bij de kerk en rij via de oprijlaan naar Nienoord. Zo volg je de route die de adellijke families Van Ewsum en Von Inn - und Knyphausen vroeger ook namen naar ‘hun’ Adelskerk. Die twaalfde -eeuwse kerk is erg bijzonder. Het behoort tot het Grootste Museum van Nederland: een collectie van de mooiste kerken van ons land. Dat snap je helemaal als je naar binnen gaat. Daar word je weggeblazen door het indrukwekkende grafmonument dat Rombout Verhulst tussen 1665 en 1669 maakt in opdracht van de jonge weduwe Anna van Ewsum. Zelf is ze vereeuwigd in het beeldhouwwerk, buigend naast haar overleden man.
Noordlaren
Iets buiten de stad Groningen ligt het dorp Noordlaren. Landelijk, liefelijk en badend in het groen. Dat dit een oude plek is bewijst de dertiende eeuwse Bartholomeüskerk en het nog véél oudere hunebed iets buiten het dorp. Rond Noordlaren is het heerlijk fietsen en wandelen door het prachtige landschap van de Hondsrug. Houd je van een beetje spanning? Fiets of wandel dan als het wat schemerig wordt door het Noordlaarderbos. Daar ligt verstopt tussen de bomen een middeleeuws galgenveld. Je kunt vanuit de stad een mooi rondje fietsen; beginnen in Haren en dan heen via Onnen en terug via Glimmen en de Appelbergen: een mooi bos waar ook het Pieterpad doorheen loopt. Onderweg kom je veel plekken tegen waar je wat kunt eten en drinken, van de Blankehoeve bij Blankeweer en De Lanteern in Noordlaren tot het Hondsrug Natuurvriendenhuis aan de rand van het Noordlaarderbos.
Stitswerd
Mocht er al een plan zijn om in Groningen een Engelse detective in Miss Marple -stijl op te nemen, dan kan Stitswerd als decor dienen. Het schilderachtige wierdedorp ligt prachtig in de bocht van een oude weg tussen Onderdendam en Usquert. Idyllisch, dat is het woord, helemaal wanneer je ook even een van de smalle straatjes induikt. Al in de negentiende eeuw wordt Stitswerd geroemd om z’n schoonheid. De reizende onderwijzer Jan Gerrit Rijkens noemt het ‘een Engelse tuin’. Ook bij de Groninger schilders van De Ploeg is Stitswerd geliefd. Ga je naar Stitswerd? Rij of fiets dan over Bethlehem en Rottum naar de wierde van Helwerd. Hier geneest missionair Liudger in de achtste eeuw de bard Bernlef van zijn blindheid. Waar of niet waar? Maakt niet uit; de wierde is een magische plek.
Onderdendam
Heb je een bootje of een kano? Vaar dan zeker door Onderdendam. Vanaf het water word je instant verliefd. Maar ook wandelend en fietsend raakt Onderdendam je direct. Alle ingrediënten zijn aanwezig: van Korenmolen Hunsingo en een schattige kerk uit 1840 tot het markante oude kantongerecht. Dat laatste pand hangt wat nonchalant half boven het Winsumerdiep. In de korenmolen kun je uitstekend eten en logeren. Fietsen in de omgeving? We raden je aan een route uit te stippelen langs de Stadsweg, het Jaagpad en de Onderdendamsterweg. Een voor een zijn het oude wegen waar je het landschap volop ervaart. Als je toe bent aan pure rust, pak dan drie kilometer boven het dorp het jaagpad langs het Rasquerdermaar; vanaf Onderdendam linksaf na een scherpe bocht in de Onderdendamsterweg. Het is misschien even zoeken maar zeer de moeite waard.
Nog meer moois
- Bellingwolde: Het ene na het andere prachtige huis ligt aan de Hoofdweg van Bellingwolde: van villa tot herenboerderij. Rij niet te ver want je zit zo in Duitsland.
- Westeremden: Een schoonheid van een wierdedorp. Bovenop de wierde staat een prachtige kerk en de door kunstenaar Henk Helmantel herbouwde weem: een middeleeuwse pastorieboerderij.
- Feerwerd: Tussen Ezinge en Garnwerd ligt Feerwerd. Smalle straatjes, volop groen, een bijzondere kerk; dit is haast een overdosis dorpse idylle.
- Spijk: Alsof iemand met een passer een cirkel heeft getekend: de wierde van Spijk is puntgaaf en stokoud. De kerk staat precies in het midden met daaromheen een ringgracht.
- Termunten: Alleen al de kerk is een bezoek aan Termunten waard. Pittoresk, dat is het woord. En dan te bedenken dat de kerk vroeger nog veel groter was.
- Smeerling: Voor echte schoonheid heb je weinig nodig: een paar boerderijen, wat stevige bomen en het prachtige landschap van de Ruiten Aa.
“ "Hier duikelt het ene mooie dorpsgezicht over het ander" ”
